voko Lichen
 Dijk- en havengebied Delfzijl, 1975.
 Beeldende inbreng bij ingrijpende civiel-technische veranderingen met als doel de identiteit en sfeer te
 behouden en de aantrekkelijkheid en grote betekenis van dit gebied opnieuw tot leven te brengen.
 
theatertje
 Een theatertje aan de binnenkant van de dijk bij het Eemshotel.


 Hieronder een gedeelte uit de toelichting bij de plannen en ontwerpen van 1975:
 Eén van de gebieden, waarin de binding met tijd en natuur zichtbaar aanwezig was, die sinds dat Delfzijl in
 een industriële stroomversnelling is geraakt, haar oorspronkelijke waarden en identiteit veloor, is onze dijk.
 De dijk heeft op tweeërlei wijze een karakterwijziging ondergaan.
 In de eerste plaats door de watervervuiling waardoor de functie als badplaats verloren is gegaan.
 In de tweede plaats door de dijkvernieuwing en -verhoging en hiermee samenhangend de verandering van de
 directe omgeving van de dijk (bijv. de aanleg van grote verkeerswegen en de hoogbouw aan de Kustweg en
 de Vennen).
 
 Om de functie te omschrijven die de vroegere dijk vervulde in het leven van de doorsnee Delfzijler maken we
 een denkbeeldige wandeling over deze dijk:
 Om op de dijk te komen moesten we eerst de poort onder het oude badhuis door. Via de overdekte trap
 kwam men dan boven op de dijk. Hier werd men voor de keuze gesteld, linksaf gaan naar het bijna
 oneindige dijkgedeelte dat te verlaten was bij de Veenkamplaan of bij Ladysmith. Rechtdoor gaan naar de
 kleine pier, of rechtsaf slaan. In 99 van de 100 gevallen besliste men tot het laatste. 
 Als men nu een tijdje gelopen had zag men rechts beneden aan de dijk de speeltuin met daarin de bunker
 die was veranderd in een ijsgrot. Iets verderop stond een gebouwtje met daaraan vast een waterbassin.
 Als men nu een blik om zich heen wierp kon men terug kijken op het oude badhuis dat op palen stond.
 Wanneer men nu de blik weer vooruitrichtte zag men het paviljoen met het terrasje, het zeilschip de
 Pieter Albert Koerts en het speelstrandje. Achter het paviljoen lag de ploegenfabriek van waaruit allerlei
 geluiden op de wandelaar afkwamen.
 Het terras van het paviljoen had een directe aansluiting met de dijk. Men liep vlak langs de bezoekers die
 van af het terras uitkeken over de dijk en de loodshaven. een bijzonder gunstige ligging om het sociaal
 contact tussen wandelaar en gebruiker van een consumptie mogelijk te maken. Hetzelfde gold voor de
 banken die langs het wandelpad op de dijk stonden; men zat met het gezicht naar de voorbijlopende
 mensen.
 Schuin tegenover het paviljoen stond het monument voor het loodswezen. Langs het monument lopend
 kwam men op het lange havenhoofd. Of men ging via een trap naar de loodshaven met als voornaamste
 objecten de P.A.Koerts, de loods- en de sleepboten. Langs de P.A.Koerts kon men op het haventerrein
 komen waar destijds nog een grote bedrijvigheid heerste. Als we echter de trap bij het monument niet
 afgingen maar rechtsaf sloegen en de dijk verder volgden, kwamen we bij de waterkering waar de spoorlijn
 tussendoor liep.
 Een bruggetje verbond de zeedijk met de havendijk die net als de zeedijk bestraat was.
 Lopend over deze dijk langs het haventerrein keek men uit op de achterkant van de huizen aan de de
 Ruyterstraat. Bij de hoek van de Lijnbaanstraat en de de Ruyterstraat konden we via een trap in deze straten
 komen. We konden echter ook doorlopen naar de Waterpoort en daar de dijk verlaten om de wandeling
 te beëndigen.
 De oude dijk bood veel kijkobjecten. Onze nieuwe dijk heeft op dit punt nog weinig te bieden.
 Het karakter van de huidige dijk is nog onbepaald doordat één en ander nog maar pas gereed is gekomen.
 Voor het oude badhuis dat tussen haar steunpilaren schuil-, verstop- en speelmogelijkheden bood is geen
 vervanging  gekomen. Het Eemshotel staat op onbereikbare pilaren. De brug er naar toe biedt weliswaar
 schuilmogelijkheden tegen regen maar bij felle zon heersen hier niet dezelfde koelte en het halfdonker van
 het oude badhuis. Speelmogelijkheden voor kinderen, zoals onder het badhuis, de speeltuin en de oude
 bunkers tegenover het zwembad, zijn er op en bij de nieuwe dijk bijna helemaal niet meer.
 Conclusies:
 1. De nieuwe dijk biedt niet hetzelfde interessante kijkspel als de oude dijk.
 2. De nieuwe dijk en omgeving bieden lang niet zoveel speelmogelijkheden als de oude dijk.
 3. Op de nieuwe dijk hebben we nauwelijks beschuttingsplaatsen tegen regen of zon.
 4. Het oude badhuis bood een mooie entree om op de dijk te komen. Door een poort en via een trap kwam
     men vanuit het halfdonker plotseling in het volle licht.
 5. Door de huidige plaatsing van de banken met de rug naar het wandelpad is het contact  tussen de
     zittenden en de wandelaars verloren gegaan.
 6. Er is geen terras meer welke in directe verbinding met de dijk staat. Het terras boven op het Eemshotel is
     zover van de dijk verwijderd dat er geen sprake meer kan zijn van contact.
 De Delfzijler identificeerde zich met al die verdwenen zaken en de vreemdeling maakten ze nieuwsgierig en
 trokken hem naar dijk en haven.
 Om de nieuwe dijk een eigen gezicht te geven en een nieuwe plaats in de belevingswereld van de Delfzijler,
 de andere bezoekers uit de omstreken en de seizoengasten heeft voko Lichen deze bijdrage geleverd.

 
 Uitgangspunten bij het ontwerpen:
 1. Het kreëren van ontmoetingsplaatsen.
 2. Het maken van voldoende en goed gesitueerde zitplaatsen om de mogelijkheden tot sociaal contact
     te bevorderen.
 3. Het aanbrengen van structuren in en op het dijkvlak om de eentonigheid te doorbreken.
 4. Het vergroten van de wandelmogelijkheden door het scheppen van bereikbare rustplaatsen.
 5. Het contact met de zee vergroten waardoor de kennis over de dijk wordt vergroot.
 6. Het creëren van voldoende, bruikbare speelmogelijkheden voor kind en volwassene
technische tekening theatertje
Technische tekeningen van het theatertje annex ontmoetingsplek.
 De aankleding van het gebied bij de op- en afrit voor het Eemshotel.
 Het maken van een plateau tegen het dijklichaam. Vanaf dit bouwwerkje dat gemakkelijk vanaf de al bestaande
 trap te bereiken is, heeft men goede uitkijkmogelijkheden over het zwem- en expositiecomplex en de
 bedrijvigheid op het pleintje dat tevens parkeermogelijkheid biedt.
 Dit laatste zouden we met boombeplanting willen opsieren. Evenals de scheiding van het terrein van de firma
 Lommerts en de dijk, waar hogere begroeiing het geheel zou kunnen veraangenamen.
 Het plateautje kan een fijne ontmoetingsplaats worden. Het kan ook als theatertje functioneren waarbij het
 talud een ideale zitgelegenheid voor publiek kan zijn.

 Houten roosters. De verticale balken boven het horizontale vlak worden bewerkt .
 Deze drie roosters zullen op de dijk, in zee of op het strand fraaie, stille objecten zijn.
 
plein
 Plattegrond van een pleintje bij het zeeloodsenmonument.

 Dit pleintje is een schakel in de looproute en vergemakkelijkt de bezoeker de gang van de dijk het havengebied
 in of omgekeerd. Het is als het ware een voorportaaltje van beide gebieden en fungeert als halteplaats waar de
 stemming gepeild kan worden van het stuk dat voor de wandelaar ligt.
 Het pleintje in haar huidige staat is praktisch onleefbaar. Goede verbinding met de promenade door middel van
 een goede trap is gewenst omdat het huidige talud voor de meeste bezoekers onbegaanbaar is.
 Het bolle oppervlak zonder enige begrenzing geeft nu een onveilig gevoel en verkleint de eigenlijke bruikbare
 ruimte. Door aan de jachthavenzijde een hek te maken en aan de andere kant met basaltstructuren het vlak
 te begrenzen, zal de ruimte bruikbaarder worden zonder een wezenlijke barrière op te richten.
 Zitgelegenheid en een gevarieerde bestrating zal het pleintje mooi afkleden.
 
 

 Andere delen van het plan omvatten:
 - De beschildering van de poten van het Eemshotel. Deze lange zwarte staven kunnen best wat kleur
   verdragen en bieden de mogelijkheid om de relatie van de omgeving met de zee te versterken.
 - De beschildering van de coupures waarbij ieder een eigen karakter krijgt, de herkenbaarheid wordt
   vergrooot en hun functie en architectuur versterkt. De coupure bij de Oude Schans, welke een directe relatie
   met het centrum heeft, zou het middelpunt van een ontmoetingsplaats kunnen worden.

 Alle onderdelen van dit project werden indertijd enthousiast onthaald door de gemeente Delfzijll en met behulp
 van de dienst gemeentewerken begroot maar zijn nooit uitgevoerd. Als "compensatie" voor de inzet en al het
 geleverde werk, werd voko Lichen afgeschoven naar het "maagdelijk" Voolhok, een door de dijkverhoging
 afgesloten hoek in de zeedijk, aan de  uiterste noordkant van Delfzijl. Dit resulteerde in ontwerpen voor de
 inrichting van het Voolhok, een onderdeel van de groenomranding van de wijk Bornholm, waarbij ook het
 gebied rond het voormalig dorpje Ladysmith werd betrokken (1976-1977).

   ©      overzicht projecten                                    home                                               contact